ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ: Μαριονέτες, σκιές και κούκλες σε δράση
27 Φεβρουαρίου, 2009 Σχολιάστε
 |
- ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ «Σκουπιδοχώρα SOS – Ανακύκλωση τώρα» από τις «ΑΘΗΝΑΪΚΕΣ ΜΑΡΙΟΝΕΤΕΣ»
Μια υπέροχη σύγχρονη ιδέα είναι να παίζονται οι μαριονέτες σε ανοιχτή σκηνή, με σκηνικά θεάτρου, με αρκετά μεγάλες μαριονέτες (45 – 80 εκατ.), με τους μαριονετίστες να φαίνονται – όχι πάντοτε – από τους θεατές και έτσι να παίζουν κι αυτοί, διακριτικά, το δικό τους ρόλο. Λέω διακριτικά, αφού πρωταγωνίστριες είναι οι ίδιες οι μαριονέτες και οι χαρακτήρες που υποδύονται. Ξεδιπλώνοντας το ταλέντο του ο κάθε μαριονετίστας, πρέπει με την τεχνική της κίνησης των μαριονετών, αλλά και με τον τρόπο κατασκευής τους, να αποδώσει σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα. Δύσκολη τέχνη!
Το παρόν έργο περιγράφει, αρκετά ρεαλιστικά και παραστατικά, την υπάρχουσα περιβαλλοντική κατάσταση με το πρόβλημα των σκουπιδιών στα αστικά κέντρα. Βέβαια, ο δραματουργός δε μένει σε επίπεδο διαπιστώσεων. Προτείνει κάποιες πρακτικές λύσεις, σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Δίνει οδηγίες που είναι δυνατό να εφαρμοστούν ακόμη και από παιδιά. Βέβαια, τα ζητήματα αυτά είναι πολιτικά και οικονομικά και οφείλουν οι δραματουργοί να βρίσκουν τρόπους να θίγονται πιο καθαρά τέτοια θέματα, να προβληματίζονται τα παιδιά και να οδηγούνται, παίρνοντας ως πρότυπο τη στάση και τη συμπεριφορά των δραματικών ηρώων, σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις, ενάντια σε ταξικά συμφέροντα, που υπερασπίζεται η πλουτοκρατία. Η τέχνη, δηλαδή, να μπαίνει στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων, χωρίς εξόφθαλμες αντι-καλλιτεχνικές και προπαγανδιστικές κορόνες.
|
Τα σκουπίδια – πρωταγωνιστές: Αλουμίνιος ο Μίνος, Τόνης ο Χαρτόνης, Μποτιλιάνα, βγαίνουν από τον κάδο σκουπιδιών και περιφέρονται στην πόλη, προσπαθώντας να βρουν λύσεις. Ο Δήμαρχος φαίνεται απελπισμένος και άβουλος στη λύση του προβλήματος. Η Μπόχα (γιγαντόκουκλα) περιγράφει το πρόβλημα και επιδιώκει λύση. Ο Οίκος είναι ήρωας, που κατασκευάστηκε από ανακυκλωμένα υλικά. Αποτελεί πρόταση για κατασκευή παιχνιδιών από τα ίδια τα παιδιά. Η Εύα προτείνει λύσεις στο Δήμαρχο, με αισιόδοξη διάθεση κλπ.Τα σκηνικά – κοστούμια της Τιτίκας Βόβορα δίνουν αισθητικές διαστάσεις στο χώρο. Τα σκηνικά δε, με τον όγκο και την ποιότητά τους, δημιουργούν την αίσθηση ότι δεν έχουμε να κάνουμε με την παραδοσιακή αντίληψη της μικρής σκηνής του κουκλοθεάτρου ή του θεάτρου με μαριονέτες, αλλά με σκηνή θεάτρου, δίνοντας στο θεατή νέες αντιλήψεις για το συγκεκριμένο είδος θεάτρου.
Η μουσική, σε στίχους του Βασίλη Αθανασάκη (που είναι και ο δραματουργός και σκηνοθέτης της παράστασης), είναι έργο των Γιάννη Μακρίδη και Αντώνη Δελαπόρτα. Ευχάριστη ρυθμική μουσική, που δεν «ξεσηκώνει», όμως, τα παιδιά. Ας θυμηθούμε εδώ τη μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου στην «Ντενεκεδούπολη» της Ευγενίας Φακίνου, αλλά και άλλες παρόμοιες μουσικές συνθέσεις που συνέπαιρναν τα παιδιά και έδιναν άλλο χρώμα και ύφος στην παράσταση.
|
Και οι τρεις μαριονετίστες (Βασ. Αθανασάκης, Κων/να Χουρδάκη, Μαργαρίτα Δημητρούση) έπαιξαν με ενθουσιασμό, ξεδιπλώνοντας τις υποκριτικές τους ικανότητες. Η τεχνική τους κατάρτιση ήταν ικανοποιητική, χρήζει όμως βελτίωσης.
- ΤΑΣΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ «Ο Καραγκιόζης πολυτεχνίτης» από το θέατρο σκιών Τάσου Κώνστα στο θέατρο «ΦΙΓΟΥΡΕΣ & ΚΟΥΚΛΕΣ» στην Πλάκα
Ο Τάσος Κώνστας μελετάει και στηρίζεται στην παράδοση του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών, αφού έχει μαθητεύσει σ’ έναν από τους στυλοβάτες και μεγάλους μαστόρους του είδους, στον Ευγένιο Σπαθάρη. Ομως, το ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα του τον οδήγησαν να γράψει νέα θεατρικά έργα για τον μπερντέ. Ενα από αυτά παίζεται τώρα, με τίτλο: «Ο Καραγκιόζης πολυτεχνίτης».
Η πρόθεση του δραματουργού και καραγκιοζοπαίχτη Τ. Κώνστα είναι ξεκάθαρη: να γνωστοποιήσει στους μικρούς θεατές της παράστασης τα παλιά λαϊκά πλανόδια επαγγέλματα και να τους ταξιδέψει στις παλιές γειτονιές, σε παρελθόντα δραματικό χρόνο, με πρωταγωνιστή τον αγαπημένο μας λαϊκό ήρωα, τον Καραγκιόζη, αλλά και με συντροφιά τις άλλες αγαπημένες φιγούρες του λαϊκού μας μπερντέ. Βέβαια, στην παράσταση συμμετέχουν και άλλες φιγούρες (γάιδαρος, φωτογραφική μηχανή, καρδάρα, δυο οργανοπαίχτες κ.ά.), συνολικά περισσότερες από 30 διαφορετικές φιγούρες και αυτό είναι σπουδαίο καλλιτεχνικό επίτευγμα. Ετσι, έχουμε διαδοχικά τα επιμέρους επεισόδια (σκηνές): Ο Καραγκιόζης (Κ.) λατερνατζής, ο Κ. λούστρος, ο Κ. μανάβης, ο Κ. ψαράς, ο Κ. καρεκλάς, ο Κ. παγοπώλης, ο Κ. φωτογράφος, ο Κ. γαλατάς. Στο τέλος, αποφασίζουν με το φίλο του Χατζηαβάτη ν’ ανοίξουν θέατρο για να σκορπούν στη φτωχολογιά το γέλιο και να σατιρίζουν την εξουσία, βασικοί στόχοι του λαϊκού θεάτρου σκιών, ανέκαθεν. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης ακούγονται έντεχνοι ομοιοκατάληκτοι και ρυθμικοί στίχοι του καραγκιοζοπαίχτη Τ. Κώνστα, ενδεδυμένοι με γνωστά παραδοσιακά δημοτικά μουσικά μοτίβα.
Η τεχνική του Τ. Κώνστα είναι πολύ καλή, καθώς και η δραματουργία του, με έξυπνες ατάκες πάνω και σε σύγχρονα θέματα, μια και ακολουθεί κι εδώ την παράδοση, που θέλει τον Καραγκιόζη ν’ αναφέρεται και να σχολιάζει άλλοτε με σκωπτικό, άλλοτε με ειρωνικό και άλλοτε με σατιρικό τρόπο τα τρέχοντα ζητήματα της εποχής του εκάστοτε καραγκιοζοπαίχτη.
Αφηγητής στην παράσταση είναι ο Ευγένιος Σπαθάρης, του οποίου η χαρακτηριστική φωνή συνδέει μεταξύ τους τις εικόνες (σκηνές), που ξετυλίγονται με σπονδυλωτό τρόπο.
Στην παράσταση ακούγεται δημοτική ορχήστρα, αποτελούμενη από τους εξής: Γιώργο Παππά, Γιάννη Μεγαλούδη (λαούτο, κρουστά) (σύνθεση – ενορχήστρωση, σάζι, λαούτο, ούτι), Γιώτα Σμαράιδου (τσέλο). Τραγουδούν οι: Γιώργος Παππάς, Γιάννης Μεγαλούδης και Τάσος Κώνστας.
Οι θεατές της παράστασης έχουν τη δυνατότητα να δουν στον εκθεσιακό χώρο του θεάτρου κ.ά. σκαλιστές φιγούρες, αλλά και φωτογραφίες με «εξαφανισμένα» πια παραδοσιακά λαϊκά επαγγέλματα, τα οποία, όπως προανέφερα, ζωντανεύουν στην παράσταση από τις πολύχρωμες σκιές των λαϊκών μας χάρτινων ηρώων.
Ο Τ. Κώνστας ανέβασε και συνεχίζει ν’ ανεβάζει κι άλλες θεατρικές παραστάσεις, όπως: «Ειρήνη του Αριστοφάνη», «Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη», «Το καρναβάλι του Καραγκιόζη»,«Ο Καραγκιόζης Γραμματικός, Προφήτης, Γιατρός, Φούρναρης κ.λπ.»), κι ενώ ο λαϊκός μπερντές του φωτίζεται (και συνάμα ταξικός), καθώς είναι: φτωχοκαλύβα Καραγκιόζη – πλούσιο σαράι, σύμβολο της εξουσίας), η τέχνη του σκορπά γέλιο και κοινωνικό προβληματισμό.«Ειρήνη του Αριστοφάνη», «Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη», «Το καρναβάλι του Καραγκιόζη», διάφορες παραδοσιακές ηρωικές παραστάσεις, παραδοσιακές κωμωδίες («Ο Καραγκιόζης Γραμματικός, Προφήτης, Γιατρός, Φούρναρης κ.λπ.»), κι ενώ ο λαϊκός μπερντές του φωτίζεται (και συνάμα ταξικός), καθώς είναι: φτωχοκαλύβα Καραγκιόζη – πλούσιο σαράι, σύμβολο της εξουσίας), η τέχνη του σκορπά γέλιο και κοινωνικό προβληματισμό.
- ΑΛΕΞΙΑ ΑΛΕΞΙΟΥ «Το χωριό της Αλφαβήτας» από το κουκλοΘΕΑΤΡΟ της στο θέατρο «ΦΙΓΟΥΡΕΣ & ΚΟΥΚΛΕΣ» στην Πλάκα
Ενα παραμύθι, που βοηθά τα προνήπια και νήπια να προσεγγίσουν με παιδαγωγικό τρόπο και με σωστή διδακτική μεθοδολογία τα γράμματα της αλφαβήτας. Κι ενώ η ηρωίδα του έργου Μαργαρίτα δυσκολεύεται να μάθει τα γράμματα, κουρασμένη καθώς είναι αποκοιμιέται. Στο όνειρό της ταξιδεύει, με τη βοήθεια του μολυβιού (πυραύλου) στο χωριό της Αλφαβήτας (στο Αλφαβητοχώρι, στο χωριό των Γραμμάτων), όπου συναντούν το μολυβόδεντρο, το βασιλιά και τον …άρχοντα, τραγουδούν και χορεύουν κ.λπ. Η σύγκρουση μεταξύ φωνηέντων και συμφώνων λύνεται με αίσιο τρόπο, μετά από τη συνεργασία όλων των γραμμάτων. Η συνεργασία που προτείνεται, έμμεσα, ως κοινωνική αξία. Επίσης, από τα θετικά του κειμένου είναι η απαρίθμηση πολλών λέξεων, όπου μέσα τους βρίσκονται τα γράμματα που «διδάσκονται». Και, ακόμη οι έξυπνοι διάλογοι και η χιουμοριστική ατμόσφαιρα, που δημιουργείται αλλεπάλληλα, με την εξέλιξη του μύθου.
Η ψυχαγωγία των μικρών θεατών συνδυάζεται με την εκμάθηση στοιχείων γραφής και γραμμάτων, σ’ ένα πρώτο στάδιο, με παιγνιώδη και παραμυθιακό τρόπο.
Τα σκηνικά και τα αντικείμενα της Αλεξίας Αλεξίου (κρεβάτι, γραφείο, καρέκλα, μολυβόδεντρο, γόμα, σπίτια/βιβλία, λεξικό/παγκάκι κ.ά.), που χρησιμοποιούνται είναι πολύ ευρηματικά και χρηστικά για την έκβαση της υπόθεσης του έργου. Η σκηνοθετική δουλειά της ίδιας πολύ καλή, το σενάριό της επίσης αρκετά καλό (κυκλοφορεί και σε βιβλίο, από τις εκδόσεις «Στρατής»). Η λέξη «αφομοιώνω», που ακούγεται στην παράσταση, ίσως και κάποιες άλλες, πρέπει ν’ αποφεύγονται, μια και είναι ακατανόητες στα μικρά παιδιά.
Η μουσική των Γιώργου Παππά – Γιάννη Μεγαλούδη δημιουργεί ευχάριστη ατμόσφαιρα στην παράσταση. Οι στίχοι του Τάσου Κώνστα κρίνονται αρκετά καλοί. Επίσης, όσοι και όσες τραγουδούν (Αλεξία Αλεξίου, Ιωάννα Κάππου, Γιώτα Σμαράιδου, Γ. Μεγαλούδης, Γ. Παππάς, Τ. Κώνστας) με τις μελωδικές φωνές τους χαρίζουν αισθητική απόλαυση.
- [Του ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, Ριζοσπάστης, 27/02/2009]
Κριτική Θεάτρου 
Πρόσφατα σχόλια