ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ. Πολύχρωμο «μπουκέτο»
9 Ιανουαρίου, 2009 Σχολιάστε
 |
Ο Αθως Δανέλλης μεταδίνει τη μαγεία του φωτισμένου μπερντέ και των σκιών σε μικρούς και μεγάλους, εδώ και χρόνια. Το ελληνικό λαϊκό θέατρο σκιών ξαναζωντανεύει με τα χέρια και τη φωνή του καλλιτέχνη, σκορπώντας γέλιο και κοινωνικό προβληματισμό. Η σατιρική διάθεση ενάντια στην εξουσία είναι εμφανής, αφού ούτως ή άλλως ο φωτισμένος μπερντές απεικονίζει την ταξική κοινωνία μας: από τη μια η λασποκαλύβα «Λορδοκομείον» του Καραγκιόζη και από την άλλη το σεράι, σύμβολο χλιδής, πλούτου και εξουσίας.
«Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη» διατηρεί τη συγκεκριμένη παραδοσιακή δομή του είδους. Οπου ο Πασάς καταφεύγει στην ελεημοσύνη, για να «δικαιολογήσει» πολιτικά την αγάπη του στους φτωχούς, που κατά τα άλλα και υπόδουλους τους έχει κοινωνικά και πνευματικά και τους εκμεταλλεύεται οικονομικά. Ετσι, παρουσιάζεται ως φιλεύσπλαχνος, εκφράζοντας την επιθυμία του να κάνει ένα δώρο στον φτωχό και δυστυχή Καραγκιόζη. Οι λίρες που του αφήνει έξω από την καλύβα, όμως, κάνουν φτερά, η παραγεμισμένη χήνα με λίρες «μεταφέρεται» …στο τραπέζι του Κυρ-Μανόλη, σπιτονοικοκύρη του Καραγκιόζη, αντί οφειλόμενων ενοικίων κ.ο.κ. Μ’ ενδιαφέρουσα πλοκή και συναρπαστική δράση, με διαχρονικά μηνύματα το λαϊκό θέατρο σκιών συνεχίζει το ταξίδι του στο χρόνο, σε πείσμα της εξουσίας, που πολεμά μανιωδώς οτιδήποτε είναι λαϊκό και με ταξικά χαρακτηριστικά, που δεν αντέχει την κοινωνική σάτιρα, κυρίως από την τέχνη.
|
Το ομώνυμο παραμύθι του Σαρλ Περό, διασκευασμένο, σκηνογραφημένο και σκηνοθετημένο από την Εμμανουέλα Καποκάκη, αποδίνεται από την ίδια την ηθοποιό – performance με κούκλες, κοστούμια και σκηνικά που κατασκεύασε για τις ανάγκες της παράστασης. Μια ιδιόμορφη παράσταση, όπου δεν υπάρχει η κλασική σκηνή του κουκλοθεάτρου, αλλά η παράσταση παίζεται πάνω σ’ ένα τραπέζι, όπου «ζωντανεύουν» οι ήρωες – κούκλες, όπου η Εμμ. Καποκάκη παίζει με το σώμα της (με τα χέρια και τη φωνή της, το γόνατο, το κεφάλι και το μπράτσο ενσαρκώνει τις ηρωίδες), κινείται πίσω, πάνω και ανάμεσα στις κούκλες της, με συναισθηματική φόρτιση και αγάπη ως «άνθρωπος ορχήστρα». Δημιουργείται μια υποβλητική παραμυθιακή ατμόσφαιρα, που υποβάλλει στους θεατές την απαιτούμενη αισθητική μέθεξη. Το αποτέλεσμα θα ήταν σαφώς καλύτερο, αν ο χώρος της σκηνικής δράσης ήταν οριοθετημένος με ανάλογη σκηνογραφική παρέμβαση, πιο περιορισμένος, ώστε η οπτική του θεατή να μη διαχέεται στον ανοιχτό χώρο της αίθουσας, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η προσοχή του.
|
Η παραχαϊδεμένη πριγκιποπούλα μεταμορφώνεται σ’ ένα άσχημο γαϊδούρι, τη «Γαϊδουρώ», από την απληστία της και για να λυτρωθεί ακολουθεί μια μαρτυρική πορεία. Ετσι, μαθαίνει να υπομένει, να μοιράζεται πράγματα με τους άλλους, να αγαπά.Μια παράσταση που αγγίζει συναισθηματικά τους μικρούς θεατές και τους μαθαίνει πόσο άσχημο είναι να είσαι απαιτητικός, στέλνοντας και ένα μήνυμα στους γονείς τους για τ’ αποτελέσματα της συμπεριφοράς κάθε υπερ-απαιτητικού και κακομαθημένου παιδιού.
Τη μουσική σύνθεση υπογράφει ο Κώστας Μπεβεράτος και για τους φωτισμούς είναι υπεύθυνος ο Τάσος Παλαιορούτας.
Αλλο ένα θεατρικό έργο του Ευγένιου Τριβιζά μεταφέρθηκε επιτυχώς στο παλκοσένικο. Ο ταλαντούχος δραματουργός μάς προσφέρει άλλη μια κωμωδία για παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, μέσα από ένα παραμύθι. Το δραματικό κείμενο είναι πυκνό, η υπόθεση του έργου πολύπλοκη, γεμάτη από δράσεις που σκορπούν γέλιο και ευχάριστη ατμόσφαιρα.
Ο συμπαθέστατος δράκος, που οι ιππότες θέλουν να σκοτώσουν, για να σώσουν τη βασιλοπούλα Ανεμελίνα, χάρη στην εμπιστοσύνη, την αγάπη και την αφοσίωση της Ανεμελίνας, μεταμορφώνεται σε βασιλόπουλο και γίνεται ο εκλεκτός της ζωής της, αφού πρώτα – ανιδιοτελώς – είχε γίνει ο εκλεκτός της καρδιάς της. Ο Τριβιζάς εκθέτει τη φιλοσοφία του έργου του σ’ ένα θαυμάσιο κείμενο, που δημοσιεύεται στο Πρόγραμμα της παράστασης, όπου υποστηρίζει δικαίως ότι κάποιοι παίρνοντας ως θέσφατο από τα στερεότυπα των παραμυθιών, τελικά εκτρέφουν στις κοινωνίες μας δράκους για πολιτικούς λόγους. Γράφει: «Δράκους χρειάζονται πολλοί επίδοξοι σωτήρες, οι οποίοι τελικά αποδεικνύονται απεχθέστεροι και από τους ίδιους τους δράκους. Δράκους χρειάζονται οι πολιτικοί, για να αποσπούν την προσοχή μας από τα δικά τους καταστροφικά σφάλματα, τα ΜΜΕ, για ν’ αυξήσουν την ακροαματικότητα και τις πωλήσεις τους, αυτοί που μας κυβερνούν για να τους επισείουν ως φόβητρα και να αυξάνουν τη δύναμη και τον έλεγχό τους πάνω μας κ.λπ.».
|
Τα πολλά ξένα ονόματα και οι ξενόγλωσσες εκφράσεις, σε συνδυασμό με τη μη ορθή άρθρωση του λόγου ορισμένων ηθοποιών, δημιουργούν πρόβλημα – κατά σημεία – στην κατανόηση του έργου. Ιδιαίτερα το πρόβλημα επιτείνεται λόγω της ταχύτατης εκφοράς του λόγου και της τσιριχτής – κατά σημεία – φωνής της βασίλισσας, κάτι που μπορεί να διορθωθεί, προσεχώς. Η σκηνοθεσία του Παναγιώτη Σερεφίδη ικανοποιητική, όπως και τα σκηνικά – κοστούμια της Αννας Μαχαιριανάκη, οι χορογραφίες της Μαριλένας Καββαδά και η μουσική των Νάσου Σωπύλη και Στέφανου Κωνσταντινίδη (προτιμητέα η ζωντανή μουσική/τραγούδι στην παράσταση). Οι ηθοποιοί απέδωσαν αρκετά καλά τους ρόλους τους: Αργυρώ Βούρου, Δ. Μπικηρόπουλος, Μαριάννα Γκούτζιου, Κ. Χατζούδης, Στ. Ράγιας, Κυρ. Κορογιάννης, Χριστίνα Καστανά, Π. Σερεφίδης, Αλκμήνη Πατέστου.
Ο θρυλικός ήρωας Μόγλης του κλασικού μυθιστορήματος του Ρ. Κίπλινγκ, Βιβλίο της ζούγκλας (σε δύο τόμους: ΗΠΑ, 1894, 1895) είναι ο αγαπημένος ήρωας των παιδιών, διεθνώς. Η δραματολογική διασκευή, που επιχείρησε με επιτυχία ο Ανδρέας Παπασπύρου, αναφέρεται στα πρώτα κεφάλαια του μυθιστορήματος, όπου πρωταγωνιστούν οι βασικοί ήρωες: ο Μόγλης το «ανθρώπινο κουτάβι», οι Λύκοι, ο Σιρ-Χαν η τίγρης, ο Μπακίρα ο μαύρος πάνθηρας, ο Δάσκαλος Μπαλού η αρκούδα, η Ράσκα η Δαιμόνια η λύκαινα, ο Ακίλα ο αρχηγός των λύκων, οι ελέφαντες, οι Μπαντάρ – Λογκ οι πίθηκοι, ο Κάα ο σοφός πύθωνας, ο Τσιλ το γεράκι. Περιπέτεια στη ζούγκλα, στους λόφους Σιονί, στο βράχο των Συμβουλίων, στις Κρύες Σπηλιές. Ο Ανδρέας Παπασπύρου έκανε συνάμα και τη σκηνογραφία. Κατορθώνει να μας παρουσιάσει με ενάργεια το περιβάλλον της ζούγκλας, όπου μέσα της κινούνται με άνεση οι ήρωες, ντυμένοι ικανοποιητικά από τον Δημήτρη Κακριδά, ο οποίος «μεταμόρφωσε» τους ανθρώπους σε ζώα, με τις στολές του. Η κινησιολογία των ζώων – ηθοποιών έχει αρκετή αληθοφάνεια, δημιουργώντας στο θεατή την αίσθηση συμμετοχής του στα δρώμενα, παρέα με τον Μόγλη στη ζούγκλα. Η απόδοση του κειμένου αδικείται, σε μεγάλο βαθμό, από τη μη ορθοφωνητική απόδοση των διαλόγων ορισμένων ηθοποιών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κενά στην υπόθεση του μύθου, κάτι που με περισσότερη δουλειά μπορεί να διορθωθεί.
Η ανάπτυξη της φαντασίας των παιδιών, η αισθητική καλλιέργεια και η συναισθηματική τους φόρτιση είναι από τους στόχους δραματουργού και σκηνοθέτη, αλλά και των άλλων συντελεστών της παράστασης. Δημοκρατικά μηνύματα διαχέουν το κείμενο, αλλά η φιλία και η συντροφικότητα, η θέληση και η εξυπνάδα, το θάρρος και η αποφασιστικότητα προέχουν ως αξίες ζωής.
Η μουσική του Φώτη Μυλωνά καλή, όπως και οι χορογραφίες της Αννας Μαχαιροπούλου. Κινησιολογικά αρκετά καλοί όλοι οι ηθοποιοί: Ιρις Ανδριοπούλου, Μαρία Θρασυβουλίδη, Δάφνη Βασιλειάδου (Κάα) και φωνητικά ξεχώρισαν οι: Νάντια Περιστεροπούλου (Μόγλης, ο ιδανικότερος ηθοποιός γι’ αυτό το ρόλο), Αθηνά Αφαλίδου (Μπαλού), Ανδρέας Παπασπύρου (Μπακίρα), Κων/νος Τσεντούρας (Σιρ-Χαν).
Κριτική Θεάτρου 
Πρόσφατα σχόλια